Arfer Da

Wedi'i wneud yn dda, mae Asesiadau EG yn fwy na modd i ddangos cydymffurfiaeth. Maent yn ategu twf meddylfryd a diwylliant sy'n rhoi materion cydraddoldeb wrth wraidd datblygiad polisi a phenderfyniadau. 

Fodd bynnag, mae'r hyn yr ydym wedi'i weld a'i glywed yn dweud wrthym fod cyrff cyhoeddus yng Nghymru yn tueddu i ddefnyddio eu Hasesiadau EG yn amddiffynnol. Yn rhy aml, maent yn ymddangos fel ymarfer blwch tic i ddangos bod y corff wedi meddwl am faterion cydraddoldeb rhag ofn herio. Er bod her gyfreithiol wrth gwrs yn risg bwysig i'w rheoli, mae'r dull hwn yn golygu nad yw cyrff cyhoeddus yn defnyddio Asesiadau EG i'w llawn botensial, yn enwedig o ran hyrwyddo cydraddoldeb a chydlyniant. 

Nod y digwyddiad dysgu a rennir hwn yw cynorthwyo cyrff cyhoeddus i wella defnydd a chymhwyso Asesiadau EG y tu hwnt i ymarfer cydymffurfio drwy ddod â phobl ynghyd o bob rhan o wasanaethau cyhoeddus i rannu syniadau, dysgu a gwybodaeth. 

Sgwrs am lesiant staff yn ystod y pandemig gyda siaradwyr o Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.

Y siaradwyr yw: Lisa Gostling, (Cyfarwyddwr Gweithlu a Datblygu'r Sefydliad), Suzanne Tarrant (Seicolegydd Clinigol Ymgynghorol), Christine Davies (Cyfarwyddwr Cynorthwyol Datblygu'r Sefydliad). Cyflwynwyd a hwyluswyd y sgwrs gan Phil Jones o Archwilio Cymru.

Mae tlodi yn amlddimensiwn, yn gymhleth, yn tyfu ac yn effeithio ar fwy o bobl yng Nghymru.

Cyn yr argyfwng costau byw presennol hyd yn oed, bu bron i un o bob pedwar o bobl yng Nghymru yn byw mewn tlodi sy'n golygu eu bod yn cael llai na 60% o'r cyflog cyfartalog. Mae hynny tua 700,000 o'n cyd-ddinasyddion. Mae'r lefel honno o dlodi cymharol wedi aros yr un fath ers degawdau.  

Mae tlodi yn gallu golygu cael dim arian yn eich poced, eich plant yn mynd i'r ysgol yn newynog, neu i'r gwely heb ddigon o fwyd. Gall olygu peidio â gallu fforddio côt gaeaf na chynhesu'ch cartref, ac yn aml yn byw am flynyddoedd heb waith na gobaith, wedi’i eithrio rhag cyfleoedd a newid.  

Gall achosion tlodi hefyd fod yn strwythurol, yn deillio o ac yn cael eu dylanwadu gan y ffordd y mae cymdeithas a'r economi wedi'i fframio ac yn gweithio sy'n helpu i greu cylch sy'n ei gwneud hi'n anoddach i rai pobl ddarparu ar gyfer eu teuluoedd a'u cadw'n gaeth mewn stad o gyni. Mae'r strwythurau hyn yn gyrru anghyfartaledd o ran mynediad at drafnidiaeth, addysg, gofal plant, gofal iechyd, swyddi o ansawdd uchel, a thai fforddiadwy. 

Gall rhai o'r canlyniadau hyn – er enghraifft ynysu cymdeithasol, gwaharddiad, diffyg pŵer, lles corfforol ac emosiynol – ymestyn ac achosi tlodi i barhau, gan ei gwneud hi'n anodd, os nad yn amhosibl, i bobl ddianc rhag ei effaith. Ac yn aml gall y ffordd y mae polisïau a gwasanaethau o fewn y sector cyhoeddus a phreifat yn cael eu pennu a'u darparu wneud y sefyllfa'n llawer mwy heriol.