Heddiw mae'r Archwilydd Cyffredinol wedi cyflwyno Cynllun Blynyddol Archwilio Cymru ar gyfer 2021-22. Wrth i'r sector cyhoeddus yng Nghymru barhau i fynd i'r afael ag effaith COVID-19, mae'r ddogfen hon yn amlinellu ein blaenoriaethau ar gyfer y 12 mis nesaf.

Mae archwilio’n chwarae rhan hanfodol o ran rhoi'r wybodaeth a'r sicrwydd sydd eu hangen ar y cyhoedd, gwleidyddion, llunwyr penderfyniadau a dylanwadwyr ynglŷn â pha mor dda y mae arian cyhoeddus yn cael ei wario. Mae hyn hyd yn oed yn bwysicach yn y dyddiau anghyffredin hyn wrth i ni weld pwysau enfawr ar wasanaethau cyhoeddus, lefelau uchel o risg ac ansicrwydd, a chynnydd sylweddol mewn gwariant cyhoeddus. Bydd ein rhaglen gwaith archwilio yn adlewyrchu hyn.

Yn y gorffennol, rydym wedi nodi pedair uchelgais eang sy'n disgrifio'r llwybr yr ydym yn ei gymryd tuag at gyrraedd ein llawn botensial fel sbardun newid a gwelliant sydd wrth wraidd gwasanaethau cyhoeddus. Yn y Cynllun hwn, rydym wedi crynhoi'r prif ffactorau a fydd yn dylanwadu ar y ffordd y gwnaethom gyflawni'r uchelgeisiau hyn a chyflawni ein rhaglenni gwaith dros y flwyddyn nesaf. Mae'r rhain yn cynnwys effeithiau pandemig COVID-19, goblygiadau Brexit, yr argyfwng hinsawdd cyhoeddedig, heriau economaidd-gymdeithasol, a digideiddio mwy o wasanaethau.

Mewn ymateb, rydym wedi nodi sawl maes ffocws ar gyfer ein gwaith archwilio a'n gwaith o redeg y busnes yn 2021-22. Ochr yn ochr â'n dangosyddion perfformiad allweddol, bydd y cynnydd a wneir yn y meysydd hyn yn cael ei fonitro a'i graffu'n agos gan y Bwrdd a'r Tîm Arwain Gweithredol trwy gydol y flwyddyn.

Nodiadau i Olygyddion:

• Mae'r Cynllun Blynyddol hwn yn cwmpasu'r cyfnod 1 Ebrill 2021 hyd 31 Mawrth 2022. Mae'n cynnwys gwybodaeth ychwanegol am ein huchelgeisiau tymor hwy a'n dangosyddion perfformiad allweddol. Fe’i paratowyd ar y cyd gan Archwilydd Cyffredinol Cymru a Chadeirydd Swyddfa Archwilio Cymru yn unol â gofynion Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2013.
• Mae ein Cynllun Blynyddol yn amlinellu’n blaenoriaethau a'n rhaglenni gwaith arfaethedig ar gyfer y 12 mis nesaf, ar gyfer ein gwaith archwilio a'n gwaith o redeg y busnes.
• Ein pedair uchelgais, fel y'u nodwyd gyntaf yn ein Cynllun Blynyddol 2019-20, yw:
  - Manteisio'n llawn ar ein persbectif unigryw, ein harbenigedd a'n dyfnder mewnwelediad;
  - Cryfhau ein safle fel llais awdurdodol, dibynadwy ac annibynnol;
  - Cynyddu ein gwelededd, ein dylanwad a'n perthnasedd; a
• Bod yn sefydliad enghreifftiol ar gyfer y sector cyhoeddus yng Nghymru a thu hwnt.
• Yr Archwilydd Cyffredinol yw archwilydd allanol statudol annibynnol sector cyhoeddus datganoledig Cymru. Mae'n gyfrifol am archwiliad blynyddol mwyafrif yr arian cyhoeddus sy'n cael ei wario yng Nghymru, gan gynnwys y £21 biliwn o gronfeydd y mae Senedd Cymru yn pleidleisio arnynt yn flynyddol. Mae elfennau o'r cyllid hwn yn cael eu trosglwyddo gan Lywodraeth Cymru i'r GIG yng Nghymru (dros £8 biliwn) ac i lywodraeth leol (dros £4 biliwn).
• Mae annibyniaeth archwilio'r Archwilydd Cyffredinol o'r pwys mwyaf. Fe'i penodir gan y Frenhines, ac nid yw ei waith archwilio yn ddarostyngedig i gyfarwyddyd na rheolaeth Senedd na llywodraeth Cymru.
• Mae Swyddfa Archwilio Cymru yn gorff corfforaethol sy'n cynnwys Bwrdd statudol naw aelod sy'n cyflogi staff ac yn darparu adnoddau eraill i'r Archwilydd Cyffredinol, sydd hefyd yn Brif Weithredwr a Swyddog Cyfrifyddu’r Bwrdd. Mae'r Bwrdd yn monitro ac yn cynghori'r Archwilydd Cyffredinol, ynghylch arfer ei swyddogaethau.
• Archwilio Cymru yw'r enw ymbarél ar gyfer Archwilydd Cyffredinol Cymru a Swyddfa Archwilio Cymru. Mae Archwilio Cymru yn nod masnach cofrestredig, ond nid yw'n endid cyfreithiol ynddo'i hun.